Gert Vlok Nel: dichter

Scannen0006.jpg
fenomeen.jpg

Gert Vlok Nel schreef maar één poëziebundel Om te lewe is onnatuurlik, die in 1998 in Zuid-Afrika verscheen en in 2007 in het Nederlands als Het is onnatuurlijk om te leven door Robert Dorsman vertaald werd. In Zuid-Afrika werd deze bundel met de Ingrid Jonker-prijs voor beste poëziedebuut bekroond. Hij werd ook goed ontvangen door Zuid-Afrikaanse dichters en resencenten zoals Joan Hambidge, Antjie Krog en Etienne van Heerden. Van Heerden beschrijft Nels dichterschap zelfs als een van het mooiste talenten in het Afrikaans.

Gedichten van Gert Vlok Nel verschenen in Zuid-Afrika in 2001 ook in de groepsbundel Uit die stof die see die skald se handevuurvoet tracks en die verstuite trein van wat verlange. Deze bundel werd door Nel en drie ander Zuid-Afrikaanse dichters, namelijk Tertius Kapp, Robort Bolton en Jac Kritzinger in eigen beheer uitgegeven.

In het voorwoord van de Nederlandse vertaling Het is onnatuurlijk om te leven schreef de Afrikaanse dichter Antjie Krog dat er in het Afrikaans nog nooit zo was geschreven en dat Nel de grondtoon van Afrikaanse poëzie heeft veranderd. Volgens Krog schuilt de originaliteit in het werkt van Nel in zijn stijl: “met een soort telegram- oftewel sms-stijl was hij meteen hip, bevrijdde hij zich van het ‘correcte’ Afrikaans”. Kenmerkend van Nel is het gebruik van “i” voor “’n” en “&” voor “en” in het Afrikaans.

Het is onnatuurlijk om te leven wordt beschouw als een soort familiekroniek met persoonlijke, maar ook vaak pijnlijke gedichten. Deze gedichten spelen zich af in de ruimte van het desolate plattelandsdorp Beaufort-Wes, waar voornamelijk arme blanken woonden.

Scannen0007.jpg

Het arbeidersmilieu is een thema waarover vaak geschreven wordt in het Afrikaanse proza, maar dat vrijwel onbehandeld blijft in de poëzie. Via het werk van Gert Vlok Nel worden de Zuid-Afrikaanse spoorwegen geïntroduceerd in de Afrikaanse letterkunde. Hij schept geen geromantiseerd beeld van het armoedige bestaan ‘langs de spoorweg’, zijn teksten geven uiting aan een gevoel van onrecht en verwoorden de zoektocht naar een gelukkiger bestaan. Nels “spoorwegverhalen” gaan over verlangen en verlies, maar ook over familie en liefde.

[...]

ze ging ver weg wonen, net als iedereen
in e steeds vager wordend huis, paleis, pondok, samen met
3 kinderen en e treinmachinist met e wrok.
en ook bleven daar (verschrikkelijk): geloof, hoop, liefde
maar de grootste van deze was de hoop.

[...]

                                                                       ‘Rita’ uit Het is onnatuurlijk om te leven